بزرگنمايي:

فصل اقتصاد - دنیای اقتصاد- فرزین محمدی : تهدید نفتی سعودی توخالی از آب درآمد؛ اگرچه تهدید بن‌سلمان مبنی بر کاهش تولید، قیمت نفت برنت را روزها بالای 100 دلار نگه ‌داشته ‌بود، اما خروجی آن از آخرین جلسه اوپک‌پلاس با وجود مخالفت روسیه تنها یک کاهش 100هزار بشکه‌ در روز بود و اعضای این سازمان کاهش 100هزاربشکه‌ای تولید روزانه را تایید کردند. رخدادی که بازار اثرات آن را از قبل پیش‌خور کرده بود.

درست پیش از نشست رهبران اوپک‌پلاس و در حین مباحثات کمیته مشترک وزیران کشورهای عضو (JMMC) قیمت نفت خام به‌طور متوسط 3درصد جهش کرد. تا ساعت 5 بعدازظهر روز جمعه که هنوز اطلاعات دقیقی از نشست این سران به ‌دست نیامده بود شاخص بهای نفت خام وست‌تگزاس اینترمدیت با 11/ 3درصد افزایش به نزدیکی 90دلار در هر بشکه رسید. شاخص بین‌المللی برنت نیز با 39/ 3درصد صعود، بشکه‌ای 20/ 96دلار معامله شد. شاخص نفت خام WTI در ایالات متحده به 90دلار در هر بشکه بسته شد و با 11/ 3درصد افزایش در 59/ 89دلار معامله شد. شاخص بین‌المللی نفت برنت با 39درصد افزایش در روز به 20/ 96دلار در هر بشکه رسید.
نشست JMMC معمولا توصیه‌هایی را به جلسه کامل اوپک‌پلاس در مورد یک دوره اقدام ارائه می‌دهد. انتظار می‌رفت در نشست دیروز، اوپک‌پلاس سهمیه‌های تولید خود را برای ماه اکتبر بدون تغییر نسبت به سطح سپتامبر حفظ کند، اگرچه گمانه‌زنی‌ها در روزهای اخیر مبنی بر اینکه این اتحادیه می‌تواند به کاهش متوسل شود، قیمت‌های نفت را در روز جمعه و اوایل روز دوشنبه بالا نگه‌ داشت. البته به گزارش رویترز وزرای انرژی اوپک‌پلاس «با بازگرداندن سطح تولید هدف‌گذاری‌شده به سهمیه‌های اوت موافقت کردند» و افزایش ماه گذشته «فقط برای سپتامبر» در نظر گرفته شد.
تاثیر کاهش تولید اوپک پلاس بر بازار
سایت سازمان اطلاعات انرژی ایالات متحده آمریکا (EIA) تخمین می‌زند میزان مصرف روزانه نفت و سوخت مایع در سال 2023 به‌طور متوسط به 5/ 101میلیون بشکه در روز برسد. به گفته این سازمان، میزان سوخت مایع در ژوئیه 2022 بیشتر از 8/ 98میلیون بشکه مصرف شده که نشان از افزایش 9/ 0میلیون‌بشکه‌ای نسبت به مدت مشابه در سال 2021 دارد. همچنین به گفته این نهاد بین‌المللی، مصرف روزانه سوخت در سال جاری میلادی 4/ 99 میلیون بشکه تخمین زده شده که نسبت به داده‌های 2021 نشان از افزایش 1/ 2میلیون‌بشکه‌ای در روز دارد. همین‌طور این سازمان شکاف بین عرضه و تقاضای بازار جهانی را بیش از یک‌میلیون بشکه در روز تخمین می‌زند که البته به عقیده بسیاری از کارشناسان این شکاف بیش از این اعداد است؛ تولید روزانه
9/ 89 و مصرف بالای 90میلیون بشکه. در شرایطی که عدم حضور نفت روسیه در بازار جهانی به جایگزینی یک‌میلیون‌بشکه‌ای نیاز دارد و از سوی کشورهای ایران و ونزوئلا هم عرضه‌ای صورت نمی‌گیرد، اوپک‌پلاس می‌توانست با ادامه همان روند قبلی، یعنی افزایش پلکانی تولید، شرایط زمستان امسال را برای غرب راحت‌‌تر کند. اما به عقیده کارشناسان، عربستان سعودی به عنوان یکی از بازیگران اصلی اوپک‌پلاس تنها به قیمت بالای نفت اهمیت می‌دهد نه مناسبات جهانی! پس از اعلام کاهش تولید ولیعهد سعودی و حمایت امارات متحده‌عربی و عمان از او، نفت برنت روزهای زیادی را بالای 100 دلار گذراند اما مخالفت روسیه نشان داد اوپک‌پلاس آن‌گونه که به ‌نظر می‌رسد در دست اعراب نیست. کاهش روزانه 100هزار‌تایی برای بازاری که بالای 90میلیون بشکه مصرف دارد و یک میلیون شکاف عرضه و تقاضا، هیچ دردی دوا نمی‌کند و از طرفی به ‌نظر می‌رسد تکانه شدیدی به بازار وارد نکند. از طرفی آمریکا با استخراج ذخایر استراتژیک خود سعی در کنترل بازار جهانی و اروپا داشت که به عقیده کارشناسان و اعداد تاثیر قابل‌توجهی بر زمستان امسال اروپایی‌ها خواهد گذاشت. به گزارش کاخ سفید از زمانی‌که جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، مجوز عرضه روزانه یک میلیون بشکه از ذخایر استراتژیک را امضا کرد، وزارت انرژی این کشور 125میلیون بشکه به بازار عرضه کرده که 70میلیون آن تحویل داده‌ شده ‌است. اگر درگیری‌های روسیه و اوکراین را که کنار بگذاریم، سعی آمریکا برای کنترل بازار درک‌شدنی است، زیرا ریسک بازار نفت را به‌خوبی احساس می‌کند و از خطر آن آگاه است. دن ابرهارت، کارشناس انرژی مجله فوربس، معتقد است ایالات متحده‌ آمریکا نسبت به مصرف داخلی نگرانی ندارد، چراکه «مصرف‌کنندگان ایالات متحده به دلیل ذخایر فراوان گاز طبیعی داخلی تا حدودی از آشفتگی بازار مصون هستند. اما اروپا به واردات گاز مایع از آمریکا وابسته است.» به گفته این پژوهشگر، قیمت شاخص«بنچمارک» گاز طبیعی در آمریکا به بیشترین میزان در بیست سال گذشته رسیده ‌است: «گرمای شدید به تقاضای بیشتر ایالات متحده افزوده است زیرا واحدهای مسکونی و تجاری و صنعتی به استفاده از تهویه مطبوع روی آورده‌اند.» دن ابرهارت دلایلی دارد که معتقد است روند افزایشی ادامه خواهد داشت، گفت: «اما دلایلی وجود دارد که فکر می‌کنیم قیمت‌ها به افزایش خود ادامه می‌دهند. انتشار بی‌سابقه نفت خام از ذخایر استراتژیک ایالات متحده در ماه اکتبر به پایان می‌رسد. توافق هسته‌ای با ایران که منجر به عرضه نفت اضافی می‌شود، مبهم است و تحریم رسمی اتحادیه اروپا بر نفت روسیه در اوایل دسامبر اجرایی می‌شود.»
تغییر خوراک راه‌حل است؟
به گزارش رویترز برآورد می‌شود 9/ 2میلیون بشکه در روز کمتر از هدف جمعی که مدنظر است کاهش تولید صورت بگیرد. وارن پترسون، رئیس بخش استراتژی کالا در شرکت هلندی ING، گفته ‌بود زمانی‌که قیمت هر بشکه نفت آمریکا نزدیک به 100دلار است، درک کاهش تولید به‌عنوان راه‌حل کمی دشوار است. همین‌طور روسیه با این تصمیم اوپک‌پلاس مخالفت کرد چراکه «این عمل سیگنال‌های کاذب و اطلاعات اشتباهی از عرضه و تقاضا به بازار می‌فرستد. علاوه بر این، منطقی‌تر است که اوپک‌پلاس قبل از هر اقدامی منتظر شفاف‌سازی بیشتر درباره مذاکرات هسته‌ای ایران باشد.» البته خبر قطع ماندن جریان گاز نورد استریم 1 برای مدتی نامعلوم هم شاخص بهای گازوئیل را در معاملات آتی روز دوشنبه بالا نگه‌ داشت. شاید راه‌حل شرایط سخت کنونی اروپا در دست ساکسوبانک باشد؛ بانکی که معتقد است قاره سبز برای عبور از بحران انرژی باید از «تغییر سوخت واحدهای صنعتی از گاز به نفت و مشتقات آن حمایت بیشتری کند».