بزرگنمايي:

فصل اقتصاد - روز گذشته رئیسی به میرداماد رفت و 8 ماموریت را برای بانک مرکزی تبیین کرد. تقویت ارزش پول ملی، اصلاح ناترازی بانک‌ها، توقف رشد سالیانه نقدینگی، اصلاح سبد ذخایر ارزی متناسب با نیازهای سرمایه‌گذاری و تجاری کشور، توسعه دامنه وثایق و تسهیل فرآیند وثیقه‌گذاری، فعال‌سازی حساب تجاری، تقویت سامانه‌های نظارتی و تامین سرمایه درگردش واحدهای تولیدی، ماموریت‌های 8گانه را شامل می‌شود. ابراهیم رئیسی صبح روز یکشنبه به ساختمان شیشه‌ای میرداماد رفت و ابتدا در جلسه‌ای با حضور رئیس کل بانک مرکزی، معاونان فناوری اطلاعات و مدیران آن از نحوه‌ی عملکرد سامانه‌های نظارتی و رصد هوشمند تراکنش‌های مالی مطلع شد.

رئیسی بانک مرکزی را اتاق اندیشه‌ورزی و رصد سیاست‌های پولی و مالی کشور خواند و گفت: بانک مرکزی باید مسیر اصلاح و ارتقای نظام بانکی را با قوت به پیش ببرد و بر اجرای سیاست‌های مالی و پولی کشور نظارت کند.رئیس‌جمهور در این جلسه تقویت ارزش پول ملی، اصلاح ناترازی بانک‌ها، توقف رشد سالیانه نقدینگی، اصلاح سبد ذخایر ارزی متناسب با نیازهای سرمایه‌گذاری و تجاری کشور، توسعه دامنه وثایق و تسهیل فرایند وثیقه‌گذاری، فعال‌سازی حساب تجاری، تقویت سامانه‌های نظارتی و تامین سرمایه درگردش واحدهای تولیدی را از جمله ماموریت‌های اصلی بانک مرکزی بیان کرد.
رئیسی «توقف رشد نقدینگی و مدیریت خلق پول» را ماموریت مهم بانک مرکزی اعلام کرد و افزود: رشد نقدینگی اگر با مدیریت به سمت تولید هدایت شود نگران‌کننده نیست، اما اگر به سمت سوداگری در بازار حرکت کند تبعات ویران‌کننده‌ای خواهد داشت. رئیس‌جمهور با اشاره به تمجید رهبر انقلاب از اقدام دولت در سختگیری بجا در کنترل رشد ترازنامه، بانک مرکزی را موظف کرد رشد خلق پول بانک‌ها را از طریق اعمال سقف بر رشد بدهی‌های بانک‌ها (سپرده‌ها) کنترل و رشد سالیانه نقدینگی کشور تا پایان سال 1402 به زیر 25درصد برساند. رئیسی در ادامه تاکید کرد در این کنترل باید تاکید اصلی بر رساندن مانده تسهیلات کلان و اشخاص مرتبط به حدود مجاز از طریق اصلاح ساختار هیات انتظامی و تشدید جرایم و تنبیهات و همچنین شناسایی کامل اشخاص مرتبط و ذی‌نفعان واحد باشد، و سرمایه گردش تولید به هیچ وجه آسیب نبیند. رئیس‌جمهور با ابراز خرسندی از وضعیت سامانه‌های پایش و رصد بانک مرکزی، گفت: بحمدالله در زمینه جمع‌آوری و رصد داده‌ها و اطلاعات در شرایط خوبی قرار داریم و این اطلاعات می‌تواند به شفافیت مالی در کشور کمک کند.
تولید، نسخه شفابخش اقتصاد ایران
رئیسی اقدام به‌موقع برای جلوگیری از تخلف را از مصادیق مهم استفاده از اطلاعات جمع‌آوری‌شده توسط این سامانه‌ها عنوان کرد و اظهار داشت: تمام کسانی که در نظام اقتصادی کشور فعالیت دارند با نظارت و اقدام به‌موقع بانک مرکزی به این ادراک برسند که زمینه هیچگونه تخلفی در این سیستم وجود ندارد و به عبارت دیگر اگر کسی انگیزه تخلف داشته باشد با نظارت قوی و اقدام به‌موقع شما امکان تخلف برایش فراهم نشود. این امر موجب ارتقای اعتماد فعالان اقتصادی به نظام پولی و مالی کشور خواهد شد.
رئیس‌جمهور بانک مرکزی را چشم بینای نظام بانکی و پولی کشور دانست و گفت: باید محور تمام اقدامات نظام بانکی کشور در جهت حمایت و تقویت تولید باشد، چرا که امروز نجات کشور در تولید است و عمل به تاکیدات رهبر معظم انقلاب در زمینه حمایت از تولید نسخه شفابخش اقتصاد ایران است. رئیسی در ادامه «رفع مشکل سرمایه در گردش واحدهای تولیدی» را اقدام مهم بانک مرکزی خواند و افزود: بخشی از دلایل تعطیلی واحدهای تولیدی مشکل سرمایه در گردش است که اگر مرتفع شود منجر به افزایش تولید و اشتغال خواهد شد. رئیس‌جمهور همچنین از رئیس کل بانک مرکزی خواست تلاش خود را به کار گیرد تا اصول بانکداری اسلامی با دقت و نظارت کامل در قراردادها و عقود بانکی اجرا شود. رئیسی نظارت و کنترل بر ارز و کالا با هدف جلوگیری از سوداگری در بازار از سوی بانک مرکزی را مورد تاکید قرار داد و گفت: اگر کسی به دنبال اخلال در بازار است باید برخورد شود، اما باید بدانیم فعال اقتصادی نیاز به حمایت و تشویق دارد و نباید هر اقدامی را به عنوان تخلف تلقی کرد.
رئیس‌جمهور «توجه ویژه به حاکمیت ریال» را مورد تاکید قرار داد و گفت: استفاده از ارزهای مختلف خصوصا در مبادلات با کشورهای همسایه و پیمان‌های دو‌جانبه پولی می‌تواند به تامین با‌ثبات کالا و افزایش مبادلات کمک و کشور را در مقابل تکانه‌های دلار مصون کند. رئیسی بانک مرکزی فعال و آگاه به شرایط پولی و مالی را از ضرورت‌های تحول اقتصادی دانست و گفت: اقدامات به‌موقع شما در بانک مرکزی اثرات بسیار مثبتی در ارتقای نظام پولی و بانکی کشور خواهد داشت.رئیس‌جمهور همچنین با اشاره به ضرورت پرداخت به‌موقع تسهیلات بانکی تاکید کرد: نباید بین تصمیم و اعلام عمومی با اجرا و پرداخت تسهیلات فاصله باشد و در این زمینه تاکید می‌کنم توسعه دامنه وثایق و تسهیل فرایند وثیقه‌گذاری اجرایی شود.
هدف‌گذاری رشد 30درصدی نقدینگی در سال 1401
رئیس کل بانک مرکزی از هدف‌گذاری 30درصدی رشد نقدینگی در سال 1401 توسط بانک مرکزی خبر داد و افزود: در راستای تنظیم رابطه مالی بانک مرکزی و دولت، شورای هماهنگی دولت و بانک مرکزی با حضور وزارت اقتصاد، سازمان برنامه و بودجه، وزارت نفت و بانک مرکزی تشکیل شده است که این هماهنگی نقش مهمی در انضباط مالی دولت داشته است. به عبارت دیگر، صالح‌آبادی هدف‌گذاری رشد نقدینگی را برای سال جاری 30درصد و رئیسی هدف‌گذاری رشد نقدینگی را برای سال آینده 25درصد اعلام کردند.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، علی صالح‌آبادی در حضور رئیس‌جمهور که صبح روز یکشنبه به منظور نظارت ستادی در بانک مرکزی حضور یافته بود، کنترل تورم، اصلاح نظام بانکی، تقویت حکمرانی ریال، توسعه بانکداری اسلامی و ثبات‌بخشی به بازار ارز را از جمله مهم‌ترین برنامه‌های راهبردی بانک مرکزی برشمرد و به تشریح عملکرد و برنامه‌های بانک مرکزی در این حوزه‌ها پرداخت. رئیس کل بانک مرکزی گفت: کنترل رشد پایه پولی و نقدینگی، تنظیم رابطه مالی دولت با بانک مرکزی و مدیریت انتظارات تورمی از مهم‌ترین اقدامات بانک مرکزی در زمینه کنترل تورم است. دکتر صالح آبادی با بیان اینکه بر این اساس خالص مطالبات بانک مرکزی از دولت از 65 همت در 4ماه ابتدایی سال گذشته به 47 همت در مدت مشابه سال جاری کاهش پیدا کرده است، تاکید کرد: دولت حدود 28 همت از سپرده‌های خود نزد بانک مرکزی استفاده کرده است و استقراضی از بانک مرکزی نداشته و استفاده از تنخواه را به حداقل رسانده است. وی خاطرنشان کرد: به منظور کنترل رشد نقدینگی و پایه پولی نیز کمیته پایش پایه پولی و نقدینگی در بانک مرکزی تشکیل شده که به طور مستمر تغییرات این شاخص‌ها را بررسی کرده و در صورت انحراف از نرخ‌های هدف‌گذاری‌شده، نسبت به انجام اقدامات اصلاحی اقدام می‌کند.
اقدامات بانک مرکزی در مدیریت انتظارات تورمی
دکتر صالح‌آبادی حفظ ثبات ارز، علامت‌دهی شفاف و موثر در خصوص اولویت هدف کنترل تورم، ایجاد فضای اطمینان در جامعه نسبت به انضباط مالی دولت و تقویت سیاست‌های ارتباطی و انتشار به‌موقع اخبار و اطلاعات را از اقدامات مهم بانک مرکزی در زمینه مدیریت انتظارات تورمی دانست و خاطرنشان کرد: خوشبختانه بر اساس اقدامات انجام‌شده، نرخ تورم از 3/ 59درصد در شهریور‌ماه سال گذشته به 1/ 40درصد در حال حاضر رسیده است و تورم نقطه به نقطه‌ نیز که در شهریور‌ماه سال گذشته به 65درصد رسیده بود در پایان سال گذشته به 5/ 29درصد رسید. البته حذف ارز ترجیحی باعث رشد مقطعی تورم در اوایل امسال شد که با تخلیه آثار تورمی ناشی از آن در تیرماه شاهد کاهش آن بودیم و این روند کاهشی تداوم خواهد داشت. رئیس شورای پول و اعتبار ادامه داد: رشد پایه پولی نیز که در تیرماه 1400 به 6/ 42درصد رسیده بود در حال حاضر به 2/ 26 رسیده و رشد نقدینگی نیز از 8/ 42 به 9/ 34درصد کاهش یافته است. رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه تسهیلات پرداختی بانک‌ها در 4ماه اول امسال به هزار همت رسیده است، افزود: 66درصد تسهیلات بانکی در حوزه سرمایه در گردش پرداخت شده است؛ این در حالی است که میزان کل تسهیلات پرداختی در چهار ماهه سال گذشته 738 همت بوده است.
6 اقدام بانک مرکزی در جهت اصلاح نظام بانکی
صالح‌آبادی 6 اقدام «تامین مالی قاعده‌‌مند و وثیقه‌محور»، «کنترل اجزای ترازنامه بانک‌ها و جلوگیری از خلق نقدینگی خارج از ضوابط»، «اصلاح ساختار نظام مالی و سرمایه‌ای بانک‌ها»، «تسهیل دسترسی عموم مردم به خدمات بانکی»، «توسعه شمولیت مالی» و نیز «توسعه ابزارهای تامین مالی زنجیره‌ای» را از اقدامات مهم بانک مرکزی در زمینه اصلاح نظام بانکی دانست. وی تصریح کرد: در همین راستا کنترل مقداری ترازنامه بانک‌ها، اتصال سامانه سمات به سایر سامانه‌های داخل و خارج از بانک مرکزی، الزام به افزایش سرمایه بانک‌ها، تکمیل پروژه ادغام بانک‌های نظامی و الزام 10 بانک به ارائه طرح تجدید ساختار اختصاصی انجام شده است. رئیس کل بانک مرکزی از تصویب ضوابط صندوق‌های قرض‌الحسنه تک‌شعبه‌ای در شورای پول و اعتبار خبر داد و افزود: احراز هویت غیر‌حضوری، استفاده از سفته الکترونیکی، افزایش سقف تسهیلات خرد به 200میلیون تومان و اجازه رشد ترازنامه بانک‌های قرض‌الحسنه تا 5 درصد، از جمله اقدامات مهم در زمینه تسهیل دسترسی مردم به خدمات بانکی است.
وی با اشاره به اینکه تاکنون 310هزار فقره تسهیلات قرض‌الحسنه بدون وثیقه به مبلغ 3/ 9 همت توسط شبکه بانکی پرداخت شده است، افزود: از ابتدای سال جاری تاکنون مبلغ 58 همت در قالب 418هزار فقره وام قرض‌الحسنه ازدواج پرداخت شده است. همچنین طی این مدت مبلغ 13 همت در قالب 315هزار فقره تسهیلات فرزندآوری پرداخت شده است. رئیس کل بانک مرکزی با تشریح حمایت عملیاتی بانک مرکزی از تولید با روش‌های غیرتورمی تاکید کرد: خوشبختانه با برنامه‌های بانک مرکزی تامین مالی بنگاه‌های تولیدی از طریق اوراق گام از 20 همت عبور کرد. وی ادامه داد: در حالی که از بهمن‌ماه 99 تا تیرماه سال جاری 8/ 8 همت اوراق گام استفاده شده بود، با اصلاحات انجام‌شده از تیر ماه سال جاری تا تاریخ 10 شهریور مبلغ 4/ 13 همت اوراق گام استفاده شده است که نشانگر رشدی قابل‌توجه در این زمینه است.
رئیس شورای پول و اعتبار ساماندهی بیش از 18میلیون درگاه پرداخت و کارت‌خوان، اجرای قانون جدید چک و ارتقای سامانه‌های مربوطه، شناسایی هوشمند شبکه‌های مشکوک، تفکیک حساب‌های شخصی و تجاری و استقرار نظام پرداخت مبتنی بر رمز‌ریال را از اقدامات بانک مرکزی در زمینه تقویت حکمرانی ریال دانست و افزود: در زمینه بانکداری اسلامی نیز تقویت جایگاه شورای فقهی و گسترش آموزش و طراحی گواهینامه حرفه‌ای بانکداری اسلامی دنبال شده است و تهیه سند راهبردی بانکداری اسلامی نیز در دستور کار بانک مرکزی قرار دارد. صالح‌آبادی همچنین ثبات‌بخشی به بازار ارز، اتصال سامانه‌های ارزی بانک مرکزی به گمرک و مالیات، حفظ و تقویت ذخایر ارزی و انعقاد پیمان‌های پولی دوجانبه را از اهم اولویت‌های بانک مرکزی در حوزه ارز دانست و خاطرنشان کرد: ایجاد تعادل در بازار ارز در دستور کار بانک مرکزی است. صالح‌آبادی با اشاره به تامین 26میلیارد دلار ارز برای واردات کالا و خدمات طی پنج ماه ابتدایی سال جاری گفت: این میزان در مدت مشابه سال گذشته 19میلیارد دلار بوده است. رئیس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: میزان برگشت ارز حاصل از صادرات نیز طی 5 ماه نخست سال جاری به 91درصد رسیده است.