سناریوهای اقتصادی سال جاری بررسی شد
تورم و رشد در سال 2022
روزنامه های اقتصادی
بزرگنمايي:
فصل اقتصاد - دنیای اقتصاد: بررسی شرایط بازارهای معاملاتی در سطح جهان نشان میدهد که هنوز مسیر اصلی اقتصاد در سال 2022 برای معاملهگران بهصورت کامل شفاف نیست. عصر دیروز بازار جهانی شاهد رشد ناگهانی قیمت طلا بود که تا ساعت 19:30 به وقت تهران به 1837 دلار به ازای هر اونس رسید.
نوسانات این بازارها و وجود روند خنثی در آنها نشان میدهد که تقریبا تعادل نسبی بر بازار حاکم است. این تعادل به سبب نظرات ضد و نقیضی است که در خصوص اتفاقات و سیاستهای احتمالی سال 2022 مطرح میشود. برخی نظریات حاکی از ادامه رشد تورم است و برخی معتقدند که تورم کاهش خواهد داشت. در خصوص رشد اقتصادی نیز احتمالا رفتار بازارها در سطح جهان نسبت به سال 2021 متفاوتتر خواهد بود. در ادامه برخی سناریوهای احتمالی تورم و رشد در سال 2022 بررسی خواهد شد.
تورم چگونه خواهد بود؟
تورم تقریبا بزرگترین دغدغه اقتصاد جهانی و سیاستگذاران آن است. در سال 2021 اقتصاد آمریکا تورم 7 درصدی را تجربه کرد. باتوجه به اینکه آمار تورم همه کشورها هنوز اعلام نشده، تورم جهانی سال 2021 مشخص نیست، ولی پیشبینیها حاکی از آن است که احتمالا در سطح جهان شاهد تورم 35/ 4 درصدی باشیم. در خصوص وجود ادامه مسیر تورم تفکرات ضد و نقیضی وجود دارد.
اُمیکرون و عواقب نامشخص آن مهمترین عاملی است که پیشبینیها در خصوص آینده تورم را سختتر از گذشته کرده است. استیو هانکه، استاد اقتصاد دانشگاه جانز هاپکینز معتقد است که تورم در آمریکا تا سال 2024 ادامهدار خواهد بود و در محدودهای بین 6 تا 9 درصد نوسان خواهد داشت.
بر خلاف استیو هانکه، عدهای از تحلیلگران مانند تحلیلگران UBS معتقدند که دولتها میتوانند با سیاستهای خود تورم را کنترل کنند. براساس پیشبینی این تحلیلگران در صورت وقوع برخی شرایط، احتمالا تورم در سال 2022 کاهشی خواهد بود.
بر اساس نظرات این گروه، با توجه به بهبود جهانی شرایط کرونا و بازگشت بسیاری از افراد به کارهای خود، زنجیره تامین کالاها که به سبب شیوع کرونا با آسیب جدی مواجه شده بود بهبود یابد. این موضوع میتواند عرضه و تقاضای جهانی کالا را به سمت توازن هدایت کند. این تحلیلگران انتظار دارند که قیمت حاملهای انرژی در سال 2022 به ثبات برسند. افزایش قیمت حاملهای انرژی به خصوص گازوئیل از مهمترین علل تورم بسیاری از کالاها در سال 2021 بود. بر اساس پیشبینیهای ارائه شده احتمالا حاملهای انرژی در پایان ربع اول سال 2022 به اوج خود رسیده و پس از آن با کاهش قیمت تا انتهای سال 2022 همراه باشند.
دو عامل مهم در این کاهش قیمت اثر بسزایی خواهد داشت. عامل اول آغاز بهرهگیری از برخی منابع کلیدی نفت و گاز در سال 2022 است که میتواند عرضه حاملهای انرژی را افزایش دهد. عامل دوم اجرای سیاستهای «کربن صفر» در بسیاری از کشورها است. این سیاستها موجب میشود که تقاضا برای حاملهای انرژی کاهش یابد.
اما دو عامل احتمالی نیز وجود دارد که میتواند موجب نقض سناریوی کاهش قیمت حاملهای انرژی شود.
نخستین موضوع، احتمال درگیری نظامی دولت روسیه و اوکراین است. این موضوع تامین انرژی در اروپا را بهشدت تحت تاثیر قرار میدهد. در این حالت بازار انرژی با عدم عرضه از سوی روسیه و افزایش تقاضا از سوی کشورهای اروپایی مواجه خواهد بود.
عامل دیگر، آب و هوای زمستانی بهشدت سخت در نیمکره شمالی است. این آب و هوای زمستانی تقاضا برای سوخت را بهشدت افزایش داد و ذخایر این مناطق را با کاهش چشمگیری مواجه کرد.
یکی دیگر از عوامل تورمزا در سال 2021، افزایش دستمزدها بود. با شیوع ویروس کرونا، بسیاری از افراد در پی تصمیم شخصی یا سیاستهای قرنطینه دولت کار خود را از دست داده یا خانهنشینی را انتخاب کردند. از طرف دیگر تلفات سنگینی هم به موجب مرگومیر ناشی از کرونا به بازار نیروی کار وارد شد.
تمامی این عوامل موجب شد عرضه نیروی کار در بازار کار کاهش یابد و با کاهش نیروی کار، تقاضا برای دستمزدهای بالاتر افزایش یافت. افزایش دستمزدها نیز موجب شد هزینه نهایی تولید کالا افزایش یابد. حال انتظار میرود با بازگشت نیروی کار به بازار و افزایش نیروی کار، اندکی دستمزدها کاهش یابد. بر اساس پیشبینیها احتمالا تا پایان سال 2022 شاهد 5/ 4 درصد افزایش دستمزدها در آمریکا باشیم درحالی که این رقم برای سال 2021 معادل 7/ 4 درصد بود. این موضوع نشان میدهد سرعت تقاضای افزایش دستمزدها کاهش داشته است. اما اثرات بازار کار به همینجا ختم نمیشود.
5/ 4 درصد افزایش همچنان میتواند برای اقتصاد آمریکا یک خطر جدی محسوب شود؛ در نتیجه این اتفاق میتواند فدرال رزرو را مجبور کند تا نرخ بهره را در کوتاهمدت به سرعت افزایش داده تا با ایجاد رکود اقتصادی، از سرعت افزایش دستمزدها و در نتیجه افزایش قیمتها بکاهد.
چنانچه بانکهای مرکزی نتواند سرعت افزایش نرخ بهره را با سرعت افزایش تورم یکسان کنند، احتمالا اقتصاد جهانی شاهد رکودی مشابه رکود 2007 تا 2009 باشد. تحلیلگران معتقدند که فدرال رزرو در جلساتی که در پانزدهم و شانزدهم ماه مارس خواهد داشت، نرخ بهره را افزایش میدهد.
رشد اقتصادی چگونه خواهد بود؟
بر اساس پیشبینی تحلیلگران موسسه UBS، رشد اقتصادی احتمالا تا میانه سال 2022 ادامه یابد و پس از آن، کمی از سرعت خود بکاهد. بر اساس پیشبینیهای این گروه احتمالا رشد GDP جهانی از 6 درصد در انتهای سال 2021 به 7/ 4 درصد در انتهای سال 2022 برسد.
رشد اقتصاد جهانی نیز در دو نیمه سال 2022 رفتار متفاوتی خواهد داشت. در نیمه اول سال 2022 احتمالا بازارهای کشورهای توسعهیافته رشد خوبی را تجربه کنند و در نیمه دوم بازارهای کشورهای درحال توسعه رشد بهتری را نسبت به بازارهای کشورهای توسعهیافته تجربه کنند.
بر اساس پیشبینی این گروه، در سال 2022 GDP در ناحیه اروپا 8/ 4 و در آمریکا 2/ 4 درصد رشد خواهند داشت. درحالی که آسیا (بهجز ژاپن) 7/ 5 درصد و چین به تنهایی 3/ 5 درصد رشد GDP را تجربه خواهند کرد.
در این سال، رفتار مصرفکنندگان نیز دستخوش تغییر خواهد شد. طی دو سال گذشته مردم در سطح جهان به علت شیوع ویروس کرونا و خانهنشینی، بیشتر از کالاهای صنعتی استفاده میکردند.
با بهبود شرایط کرونا، تمایل افراد به سفر و استفاده از خدمات آموزشی افزایش خواهد داشت. این موضوع میتواند جریان سرمایه را از سوی کالاها به سمت خدمات هدایت کند و بخش خدمات رشد بهتری را نسبت به بخش صنعت تجربه خواهد کرد.
در هر صورت، تمام مطالب بیان شده صرفا پیشبینیهایی براساس واقعیتهای اقتصادی موجود بوده و نمیتوان انتظار داشت که بهصورت تمام و کمال بهوقوع بپیوندند.