بزرگنمايي:

فصل اقتصاد - اقتصاد جهان در سال 2024 اطمینان بیشتری را نسبت به سال 2023 تجربه می‌کند اما باید چند موضوع را در نظر داشته باشیم و آنها را در دو سناریو تحلیل کنیم. در سناریوی اول، خوش‌بین هستیم و در سناریوی دوم احتیاط را پیشه می‌کنیم. در سناریوی خوش‌بینانه 3 عامل تقاضای جهانی (Global demand)، فشار عرضه جهانی (global supply pressures) و سیاست پولی (Monetary policy) را در نظر می‌گیریم.
احسان سلطانی، تحلیل‌گر بازارهای مالی:
اقتصاد جهان در سال 2024 اطمینان بیشتری را نسبت به سال 2023 تجربه می‌کند اما باید چند موضوع را در نظر داشته باشیم و آنها را در دو سناریو تحلیل کنیم. در سناریوی اول، خوش‌بین هستیم و در سناریوی دوم احتیاط را پیشه می‌کنیم. در سناریوی خوش‌بینانه 3 عامل تقاضای جهانی ( Global demand )، فشار عرضه جهانی ( global supply pressures ) و سیاست پولی ( Monetary policy ) را در نظر می‌گیریم. اننظار داریم که تقاضای جهانی سال آینده به دلیل ابهام در احیای اقتصاد چین و کند بودن سرعت بازیابی تجارت جهانی، کاهش یابد. با توجه به اینکه تقاضای جهانی 30 درصد در ایجاد تورم سهم دارد، کند شدن رشد تقاضا تاثیر بالایی بر میزان تورم می‌گذارد. در نتیجه سرعت رشد تورم کمتر می‌شود. صندوق بین‌المللی پول رشد تورم را 4 درصد در سال 2024 پیش‌بینی می‌کند که نسبت به سال 2023 بیشتر از 2 درصد کاهش را نشان می‌دهد.
کاهش فشار بر عرضه جهانی هم عامل دومی است که باید مورد توجه قرار گیرد. در سال 2024 اختلالات عرضه دوران کرونا کم شده است. با توجه به اینکه تقاضای جهانی هم کاهش می‌یابد، انتظار می‌رود که قیمت نفت در سال جاری کاهش یابد. در نتیجه کاهش قیمت نفت که در سال گذشته ادامه داشت، امسال هم ادامه پیدا می‌کند. نفت سهم 40 درصدی در تورم جهانی دارد و کاهش قیمت آن منجر به کاهش تورم می‌شود. در مورد سیاست‌های پولی هم بر این عقیده هستم که کاهش نرخ بهره با سرعت انجام نمی‌شود و بانک‌های مرکزی در مورد آن احتیاط می‌کنند؛ چرا که تورم به رغم کاهش، همچنان بالاست. در نتیجه ما شاهد انقباض در رشد نقدینگی خواهیم بود؛ به ویژه در آمریکا و کشورهای توسعه‌یافته که با احتیاط بیشتری به مسئله تورم نگاه می‌کنند.
در سناریوی احتیاطی اما باید به این واقعیت توجه داشته باشیم که جهان درگیر تنش‌های ‌‌ژئوپلیتیک است و احتمال ایجاد شوک‌های تورمی وجود دارد. تورم اصلی ( Core inflation ) همچنان بالاست. منظور از تورم اصلی، تورم کالاها و خدمات منهای هزینه‌های غذا و انرژی است. این دو مورد، به دلیل نوسان بالایی که دارند، در محاسبه تورم اصلی کنار گذاشته می‌شوند. تورم اصلی در سال 2024 هنوز کمتر از تورم کل کاهش یافته است. اگر بانک‌های مرکزی به این نتیجه برسند که تورم اصلی کاهش می‌یابد، نرخ بهره را کاهش می‌دهند اما در حال حاضر چنین چشم‌اندازی وجود ندارد؛ به اضافه اینکه تنش‌های ‌‌ژئوپلیتیک هم حاکم هستند و می‌توان انتظار شوک‌های قیمتی جدید را داشت.
با توجه به اینکه 30 درصد از تولید جهانی نفت، مربوط به منطقه خاورمیانه است، تنش‌های ‌‌ژئوپلیتیک، بسیار تورمی عمل خواهند کرد و اقتصاد جهان را به چالش می‌گیرند. چند پژوهش نشان می‌دهند 10 درصد افزایش قیمت نفت، تورم جهانی را به میزان 0.35 درصد افزایش می‌دهد. این شوک تورمی نفت بر تورم اصلی هم تاثیر می‌گذارد و دستاورهای کاهش تورم را برهم می‌زند. عامل دیگری که موجب برانگیختن احتیاط می‌شود، بدهی آمریکا است. این بدهی در سطح ملی به 34 تریلیون دلار می‌رسد؛ حتی صحبت‌هایی در مورد افزایش سقف آن به 50 تریلیون دلار مطرح است.
در نتیجه وقتی می‌بینیم که شرایطی برای ‌‌خوش‌بینی وجود دارد، در همان حال عواملی وجود دارند که بدبینی را برمی‌انگیزند. در چنین شریطی ذخیره‌سازی دارایی‌هایی که ارزش درآمدها را حفظ کنند، ذهن مردم را در سال 2024 به خود مشغول خواهد کرد. در حال حاضر، سفته‌بازی سنگینی بر روی طلا شکل گرفته است. در یک سناریوی محتاطانه می‌توان این‌گونه تصور کرد که طلا در شیب ملایم 5 تا 10 درصد در سال 2024 رشد می‌کند اما چنانچه اوضاع اقتصاد جهان متاثر از ریسک‌های ‌‌ژئوپلیتیک برهم بریزد، می‌توان انتظار رشد بیشتر طلا را هم داشت؛ به طوری که قیمت آن از 2500 دلار به ازای هر اُنس عبور کند. در نتیجه طلا در پرتفوی ‌سرمایه‌گذاری افراد جای خواهد داشت. در ایران هم طلا می‌تواند مورد استقبال ‌سرمایه‌گذاران قرار بگیرد؛ هم به خاطر بهای انس و هم به دلیل افزایش احتمالی قیمت دلار در سال 1403. در حال حاضر، فشار قیمت‌های جهانی چندان به بازارهای ایران منتقل نشده است اما اگر ریسک‌های ژئوپلیتیک تاثیر خود را بگذارند، می‌توان انتظار داشت که قیمت دلار 20 تا 25 درصد در سال آینده افزایش پیدا کند. به ویژه پس از انتخابات مجلس، می‌توان انتظار چنین افزایشی را داشت.
در کنار طلا، سهام 500 شرکت برتر آمریکا ( S&P 500 ) هم انتظار رشد را می‌کشد. در یک سال گذشته این شاخص 23 درصد رشد کرده است. اگر بهبود اقتصاد آمریکا سریع‌تر اتفاق بیفتد و با سناریوهای بدبینانه مواجه نشویم، شاخص دلار تقویت می‌شود. با توجه به اینکه S&P 500 با دلار هم‌جهت رفتار می‌کند، می‌توان شاهد رشد هردو با یکدیگر بود. در کل، اگر بخواهیم به اقتصاد جهان در سال 2024 ریزتر نگاه کنم، می‌توان انتظارداشت که ریزش و رشد قیمت کامودیتی‌ها با شیب زیادی صورت نمی‌گیرد. برخی کامودیتی‌ها مانند طلا که به آن اشاره کردم، اطمینان بیشتری برای رشد بالاتر دارند اما در مورد نفت با توجه به تقاضای جهانی نمی‌توان انتظار رشد زیاد را داشت؛ مگر اینکه تنش‌های ‌‌ژئوپلیتیک ورق را برگردانند و شرایط دیگری را رقم بزنند. برای مثال درگیری‌ها در خاورمیانه وارد سطح بالاتری از تنش بشود یا شاهد منازعات جدیدی در شرق آسیا باشیم. برخلاف اینکه سال گذشته انتظار می‌رفت که منازعات خاورمیانه قیمت نفت، طلا و... را در صعود وحشتناکی قرار دهند، اما چنین اتفاقی رخ نداد. البته این به معنای کم شدن آتش جنگ نیست اما اقتصاد جهان تمایلی به تشدید شدن تنش‌ها ندارد و بازیگران درگیر در منازعات ژئوپلیتیک در حال کنترل سطح تنش‌ها هستند. از آنجا که افزایش قیمت نفت بدون یک جرقه خیلی محتمل نیست، در نتیحه قیمت نفت ایران هم نمی‌تواند چشم‌انداز افزایشی را به خود ببیند؛ به خصوص رشد قیمت به 100 تا 120 دلار در هر بشکه با شرایط کنونی محتمل نیست.
منبع: آینده‌نگر
لینک کوتاه: https://news.tccim.ir/?77475