بزرگنمايي:

فصل اقتصاد - شغل وکالت کیفری یکی از پرچالش ترین مشاغل در جهان است. وکلای کیفری با پرونده های جنایی پیچیده ای مواجه می شوند که می تواند تأثیرات عمیقی بر زندگی موکلان آنها داشته باشد. علاوه بر این، وکلای کیفری اغلب تحت فشار زیادی برای موفقیت قرار می گیرند، زیرا نتیجه یک پرونده می تواند به معنای آزادی یا حبس موکل آنها باشد.برای اینکه وکلای کیفری بتوانند در این شغل پرچالش موفق باشند، باید از قوانین و مقررات کیفری به طور کامل آگاه باشند. قوانین کیفری مجموعه ای از قواعد و مقرراتی هستند که برای پیشگیری از جرم و مجازات مجرمین وضع شده اند. وکلای کیفری باید بتوانند این قوانین را به طور کامل درک کنند تا بتوانند به موکلان خود در دفاع از حقوق خود کمک کنند.در این مقاله، به بررسی برخی از مهم ترین قوانین و مقررات کیفری در ایران خواهیم پرداخت. 

اصول کلی حقوق کیفری

اصول کلی حقوق کیفری، اصولی هستند که بر تمام قوانین و مقررات کیفری حاکم هستند. این اصول عبارتند از:

• اصل قانونی بودن جرم و مجازات:
• اصل شخصی بودن مجازات
• اصل سلب آزادی به عنوان آخرین راه حل
• اصل فردی بودن مسئولیت کیفری
• اصل تساوی در برابر قانون

انواع جرائم

جرم، عمل یا ترک عملی است که به موجب قانون برای آن مجازات تعیین شده است. جرائم در قانون مجازات اسلامی به دو دسته تقسیم می شوند:

• جرائم عمدی:جرائم عمدی، جرائمی هستند که مرتکب آنها با علم و آگاهی به وقوع آن ها اقدام می کند. به عبارت دیگر، مرتکب جرم عمدی، قصد ارتکاب جرم را دارد و عواقب آن را نیز می داند.
• جرائم غیرعمدی:جرائم غیرعمدی، جرائمی هستند که بدون قصد و عمد مرتکب می شوند. به عبارت دیگر، مرتکب جرم غیرعمدی، قصد ارتکاب جرم را ندارد و عواقب آن را نیز نمی داند.

تقصیر در قانون مجازات اسلامی

تقصیر، کوتاهی یا بی احتیاطی است که موجب وقوع جرم شده است. تقصیر در قانون مجازات اسلامی به سه دسته تقسیم می شود:

• عمد
• شبه عمد
• خطای محض

انواع مجازات

مجازات، جزاء یا کیفری است که در قانون برای جرم تعیین شده است. مجازات در قانون مجازات اسلامی به دو دسته تقسیم می شود:

• مجازات های اصلی
• مجازات های تبعی

تبرئه

تبرئه ، قراری است که به موجب آن دادگاه متهم را از اتهام ارتکاب جرم مبری می داند. تبرئه، یکی از مهم ترین نتایج دادرسی کیفری است.

دلایل تبرئه

دلایل تبرئه عبارتند از:

 عدم احراز وقوع جرم: در صورتی که دادگاه نتواند وقوع جرم را احراز کند، متهم را تبرئه می کند.

 عدم انتساب جرم به متهم: در صورتی که دادگاه نتواند انتساب جرم را به متهم احراز کند، متهم را تبرئه می کند.

 عدم کفایت دلایل: در صورتی که دلایل موجود برای اثبات وقوع جرم و انتساب آن به متهم، کافی نباشد، دادگاه متهم را تبرئه می کند.

آثار تبرئه

آثار تبرئه عبارتند از:

 رفع اتهام از متهم: تبرئه، موجب رفع اتهام از متهم می شود و متهم را از نظر حقوقی، بی گناه می داند.

 عدم امکان تعقیب مجدد متهم: متهمی که از اتهام ارتکاب جرم تبرئه شده است، نمی تواند مجدداً به اتهام همان جرم، تحت تعقیب قرار گیرد.

 حق اعاده حیثیت: متهمی که از اتهام ارتکاب جرم تبرئه شده است، حق دارد که حیثیت خود را که به دلیل اتهام، از بین رفته است، اعاده کند.

تبرئه در قانون مجازات اسلامی

در قانون مجازات اسلامی، تبرئه در مواد مختلفی مورد اشاره قرار گرفته است. به عنوان مثال، ماده 175 این قانون مقرر می دارد که:«هرگاه در جریان دادرسی، دلیلی بر وقوع جرم یا انتساب آن به متهم ارائه نشود، دادگاه قرار منع تعقیب صادر می کند.»همچنین، ماده 176 این قانون مقرر می دارد که:«هرگاه در جریان دادرسی، دلیل کافی برای اثبات وقوع جرم یا انتساب آن به متهم وجود داشته باشد، دادگاه قرار جلب به دادرسی صادر می کند.»در صورتی که دادگاه در نهایت، متهم را تبرئه کند، قرار منع تعقیب یا قرار جلب به دادرسی، به قرار برائت تبدیل می شود.